Yayın Balığı

Yayın balığı, yayın balığıgiller familyasına ait olan bir balık türüdür. Asya, Avrupa ve Anadolu bölgesinin ılıman kesimlerinde bulunan göl, akarsu gibi tatlı sularda yaşamını sürdürür. Özellikle Hazar Denizinde fazla bulunmaktadır. Ülkemizde Sakarya ırmağı, İznik, Çıldır gölü, Manyas, Apolyont gibi yerlerde fazlaca rastlanır. Yaklaşık boy uzunluğu 70-300 santimdir. Ağırlığı ise 250 kiloya kadar ulaşabilir. Mavi-siyah, kahverengi, yeşil, gri deri renkleri arasındadır. Karın kısmı beyazımsı ya da yeşil lekelidir. Kafa yapısı oldukça geniş ve güçlüdür. Yayın balığı, oldukça iyi bir işitme kabiliyetine sahiptir. 80 yıl yaşayabilen yayın balığı, oldukça büyüktür. Daha çok gece karanlığında canlanan yırtıcı bir balık olan yayın, kuşlar, su kemiriciler, kurbağalar ve balıklarla beslenir. Nisan-Haziran aylarında 100.000 kadar yumurtlar. Yumurtalarını kıyılara bırakır ve erkek balık yumurtaları 1-2 hafta korur. Dişi yayın balığı kilo başına 30.000 yumurta üretir. Erkek balık ise balıklar yumurtadan çıkana kadar korur.

Yayın balığı, ılık, derin, büyük ve akışı az olan ırmaklarda yaşamayı sever. Su akıntılarının meydana getirdiği mağara ve batık ağaçların yakınında yaşarlar. Suyun orta ve dibinde beslenirler. Yayın balığı yapay göllerde de yaşayabilen ve etinden yararlanılabilen bir balık türüdür. Ancak yayın balığının belli bir yaşa kadar eti yenir. Balık yaşlandıkça etinin tadı bozulur. Yaşlanmış balığın tadı tıpkı dana etine benzer. Kuzey hariç Avrupa'nın hemen her yerinde yaşam alanı bulan yayın balığı, ülkemizde büyük ırmak ve barajlarda yaşar. Fırat ve Dicle ırmakları haricinde akarsu ve göllerde yayın balığına sıkça rastlanır. Mersin balığından sonra Avrupa'da en büyük balıktır. Ancak 3 metreye kadar ulaşan yayın balıklarına rastlamak oldukça zordur.

Yayın balığı dip su balığı olsa da avlanmaya çıktığında üstteki yemi ve hareketi kolaylıkla fark edebilir. Suda oluşan sese son derece duyarlı olan yayın balığı, duyarlılığını WEBER organı ve iyi duyular sayesinde başarır. Balığın duyarlılığından dolayı suya tokmakla vurarak balığı çağırma işlemi avcılıkta sıkça kullanılır. Yayın balığı bıyıklarını mükemmel bir şekilde sensör olarak kullanır ve koku alma duyusu mükemmeldir.

Yayın balığı daha çok derin ve dik yamaçlarda, köklüğün sık olduğu yerlerde dinlenir bu nedenle bu bölgelerde oltaya gelme olasılığı düşüktür. Avlanmak için en çok derin ve sakin koyları tercih eder. Göl yapısal olarak kurbağaların çok olduğu bir gölse sığ ve otluk bölgelere gece yanaşabilir. Bu durum mevsime bağlı olarak da değişir. Fakat gündüzleri kesinlikle sığ sularda av yapmaz. Yayın balığının en iyi avlanma zamanı Temmuz ayının başlangıcı, Eylül ve Ekim aylarıdır.

Göllerde yaşayan yayın balıklarının birincil yemi balıklardır. İkincil yem ise yapı özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Bulunduğu gölde kurbağa popülasyonu fazlaysa ikincil yem kurbağalardır. Gölde yem kısıtlılığı varsa mideye de yemler arasına girebilir. Yurt dışında yayın balığı yemi olarak yapay gıdalar da sıkça tercih edilmektedir.

Yayın balığı kesinlikle sağlam tutucularla tutulmalıdır. Av için kullanılan kelepçeler büyük olmalıdır. Balık tutulduktan sonra eldiven kullanılarak alt çenesinden tutularak çıkarılmalıdır. Balık yemi olarak kurbağa kullanılmışsa her bir saat arayla değiştirilmelidir. Yayın balığı avı için gece ateş yakılmaz diye bir inanış vardır. Bu inanış adeta bir kanun haline gelmiştir. Balık yemi yemeye karar verene kadar oldukça dikkatlidir. Ancak yemi tuttuğunda ise yemden vazgeçmez.