Ülkemizde özellikle deniz ve gölet çevrelerinde oldukça fazla bulunan kaya balıkları, gelgit havuzları, deniz çayırları, mercan kayalıkları ile sığ denizlerde yaşamaktadır. Biyoloji uzmanlarının yaptığı araştırmalarda 200'den fazla cinsi ve 2000'den fazla türü bulunmuştur. Kaya balıkları türlerine göre farklılıklar göstermektedir. Yapılan araştırmalarda kimi kaya balıkları 1-2 cm büyüklükte iken, kimi kaya balığı türlerinin 40 cm boyunda olanları bulunmaktadır. Kaya balıkları, birçok deniz ve gölet türünün anatomik su yapısına uyum sağladığından dolayı dünya üzerindeki pek çok gölet, nehir ve denizlerde yaşamını sürdürmektedir. Aynı şekilde, kaya balıklarının bir kısmı tatlı sularda, bir kısmı ise tuzlu sularda yaşamaktadır. Evrimsel biyologların yaptığı araştırmalar neticesinde, kaya balığı neslinin uzun değişim süreçleri sonrasında bulundukları deniz ve nehirlerin anatomik yapısına göre vücutlarını uyarladıkları ortaya çıkmıştır. Kaya balıkları fazlaca kılçıklı olduklarından dolayı balıkçılar tarafından fazla tutulmamaktadır. Bunun temel nedeni ise ekonomik olarak fazla getirisinin bulunmamasıdır. Ancak kimi kaya balığı türleri balıkçılara ciddi anlamda kazançlar elde ettirmektedir. Eti yenilen ve kılçığı fazla olmayan mezgit balığı, yassı balık, morina, barramundi gibi balık türleri ticari değeri bulunan balık türleridir. Aynı şekilde, Brachygobius gibi yassı balık türleri akvaryumlarda renklerinden dolayı balık severler tarafından beslenmektedir.

Birçok tür ve cinsi bulunan kaya balıklarının genel olarak iskelet yapısı aynıdır. Kaya balıklarının en büyük özelliği emiciliği oluşturan leğen şeklinde yüzgeçlerinin bulunmasıdır. Kaya balıklarının genellikle sırt yüzgeçleri anatomik olarak farklı türler olmasına rağmen, diğer türleri ile benzerlik göstermektedir. Bu balık türünün sırtı koyu, baş ve ağız kısmı sivri olmakla birlikte karın bölgesi çoğunlukla beyazdır. Renk itibariyle türler arasında farklılık göstermesine rağmen, ülkemizde göl, nehir ve denizlerde tutulan kaya balıklarının renkleri gümüş beyazı rengindedir. Kaya balıkları mercan ve kayalıklarda bulunan ot, meyve çekirdeği, mil ve mercanların üzerindeki besinleri ağız yapısı ile yapışarak tüketmektedir. Akvaryumlar içinde bulunan kaya balıklarının akvaryum camına sarılması ile akvaryumun doğal olarak temizlenmesini sağlamaktadır.

Kaya balığı türleri genel olarak aynı şekilde ürer ve döllenirler. Dişi kaya balığı yumurtalarını nehirlerde otların arasına bırakır ve erkek kaya balığı bu yumurtaları döller. Döllenen yumurtalar 1-2 hafta içerisinde canlanarak beyazımsı bir şekilde hareket kabiliyeti kazanmış olur. Kaya balıklarının yumurtalarını nehir kenarı ve mercan çevrelerine bırakmasının en büyük nedeni diğer balık türlerinden yumurtaların korunmasını sağlamaktır. Bazen nehir akıntısı ile nehir sonuna giden balık yumurtaları büyüyünce, doğal olarak tekrardan üremenin gerçekleşeceği alana dönüşü sağlanır.

Ülkemizde kaya balıkları tutulması kolay olması hasebiyle birçok amatör balıkçı tarafından olta, tırıvırı, ağ ve el yöntemi ile tutulmaktadır. Uzman balıkçılar, kaya balıklarının bulunduğu bölgeye küçük gözlü ağlar bir gün önceden atarak, ertesi gün bu ağları çekerek geçimlerini sağlar. Amatör balıkçılar ise tırıvırı veya olta yardımı ile balıkların tutulmasını sağlamaktadır. Ayrıca kimi amatör balıkçılar nehir kenarına inerek, kayalıklar arasında bulunan kaya balıklarını incitmeden el yöntemi ile tutmaktadır. Kaya balıkları o kadar lezzetli olmamasına rağmen amatör balıkçılar tarafından severek tüketilmektedir. Ayrıca kaya balıkları sıvı yağında kızartılarak rahatlıkla tüketilir. Kızartma sonrası kılçıkları eriyen kaya balığı rahatlıkla tüketimi sağlanmaktadır.

Kaya balıkları, ekolojik denge açısından önemli bir yere sahiptir. Bu balıkların doğal yaşam alanlarındaki varlıkları, diğer deniz canlılarının dengesi için kritik öneme sahiptir. Kaya balıkları, mercan resifleri ve deniz çayırları gibi habitatların sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Ayrıca, bazı kaya balığı türleri akvaryum ticaretinde popülerdir. Akvaryum sahipleri, bu balıkları tanklarının doğal görünümünü artırmak için tercih ederler.